De Katse Kerk

De Hervormde Kerk te Kats, DE trouwlocatie op Noord-Beveland

Geschiedenis van de kerk

De Katse Kerk (Kerkstraat 3) is een bescheiden zaalkerk, is wit gepleisterd, heeft rondboogvensters en in het midden van de lange gevel een slanke zadeldaktoren met dakruiter. De in 1659 gebouwde kerk werd in 1870 ingrijpend veranderd met de aanbouw van de toren. Toen werden ook de ramen vergroot en een plafond aangebracht. In 1951 kreeg de toren zijn huidige aanzien waarbij de houten topgevel verdween en het venster daaronder werd veranderd. In de toren hangt een klok uit 1757. De consistorie kreeg in 1889 zijn huidige omvang. In de kerk staat een preekstoel uit de tweede helft van de 17e eeuw; het kerkorgel werd in 1906 geplaatst.

Kats was door de eeuwen heen een actieve kerkgemeente die veel bijzondere predikanten heeft gekend. Reeds vanaf het begin (1659) stelde men een eigen predikant aan. We noemen hier Franciscus Gargon werkzaam van 1745-1751, Godefridus Callenfels 1751-1761, Basilius Overman 1847-1854, Marius Hansen 1930-1945, Dirk Morreau 1946-1961, Jan Visbeek 1962-1969 en Nico Vlaming die dominee was tot 2002. Bijzonder om te vermelden is dat in de jaren twintig en dertig de toenmalige predikant van Cortgene Dr K H Miskotte, later hoogleraar en vooraanstaand theoloog, regelmatig in Kats predikte.

Over de geschiedenis van deze kerkgemeente is al veel geschreven zoals over haar eerste roerige vijftig jaren in Hervormers aan de Oosterschelde van Dr J B V Welten en in het boekje 350 jaar Katse Kerk uit 2009, geschreven door verschillende auteurs. Ook Jan Visbeek heeft een bijdrage geleverd aan de kerk in zijn publicatie De Hervormde Gemeente in Kats. Ook de Katse Babbels wijdde verschillende artikelen aan de geschiedenis van de kerk.

Er is nu ook een pagina met meer informatie over de verschillende predikanten

Geschiedenis van het Nieuw-Zeelandhuis


Na de Watersnood in 1953 zamelde de naar Nieuw-Zeeland geëmigreerde Zeeuw Wim Barendrecht in zijn nieuwe vaderland geld in voor een hulpfonds voor de getroffen Zeeuwse bevolking. De toenmalige predikant ds. Dirk Morreau van de Nederlandse Hervormde kerk in Kats is er in geslaagd een bedrag uit dat fonds voor de bouw van een verenigingsgebouw in Kats te bemachtigen. Hiermee werd de bouw van een verenigingsgebouw bekostigd. Kats heeft niet onder water gestaan, maar het was een heel arm dorp met voornamelijk landarbeiders.

De bouw is in 1957 begonnen op het terrein van de kerk in Kats. In 1958 is het gebouw in gebruik genomen. Het gebouw begon eenvoudig met muren en een dak erop. In de jaren daarop zijn er een keuken, toiletten en een kachel in gekomen.
Op 8 november 1962 is het officieel geopend door de consul van Nieuw-Zeeland, John G. Hale en zijn vrouw Trixie.
In 1967 heeft het in aanwezigheid van de toenmalige ambassadeur, Zijne Excellentie de heer G.G. Cunninghame, de naam `Het Nieuw-Zeelandhuis` gekregen.

In 1975 is het voorzien van een keuken en een toiletgroep. In 1985 is in Kats een nieuw dorpshuis annex sportzaal, `De Vriendschap`, in gebruik genomen. Het Nieuw-Zeelandhuis is daarna in bezit gekomen van de hervormde gemeente van Kats en werd beheerd door de kerkvoogden.

Het gebruik waarvoor het bestemd was; vergaderingen, recepties, feesten, clubwerk, begrafenissen, tentoonstellingen, enz is doorgegaan. Aan de ruimte van het oude verenigingsgebouw bleef behoefte. In Kats zijn in de loop der tijd vrijwel alle voorzieningen zoals winkels en café`s verdwenen. Het verenigingsgebouw bleef haar functie voor het dorp behouden.

In 1997 waaide tijdens een storm een deel van de dakbedekking eraf. Daarop ontstond de actie `Help het Nieuw-Zeelandhuis onder de pannen`. Enthousiastelingen gingen langs de deuren om symbolische dakpannen te verkopen. Voor een gulden tot een tientje konden de inwoners van Kats een dakpan `adopteren`. Ook werd er een bazaar georganiseerd. Een jaar lang zijn er, met veel succes, door en onder de bevolking van Kats acties ondernomen om het gebouw op te knappen met een nieuw dak en verfwerkzaamheden.

In september 1998 is het 40-jarig bestaan gevierd in aanwezigheid van Hare Excellentie mevrouw Hillary Willberg, ambassadeur van Nieuw-Zeeland in Nederland, de heer drs. W.T. van Gelder, Commissaris van de Koningin in Zeeland, Burgemeester en wethouders van gemeente Noord-Beveland, de heer Wim Barendrecht, organisator van de inzamelingsacties in Nieuw-Zeeland in 1953 na de watersnood en anderen. Ter gelegenheid van het jubileum zijn een paar bijzondere tentoonstellingen samengesteld. In het Nieuw-Zeelandhuis en de kerk waren te zien: foto`s van het land en het leven in Nieuw-Zeeland van Manfred Kleiter en Pieter Honhoff, schilderijen van Wil Wijchers, sieraden van Dieter Jacques en kunstnijverheid met motieven uit de Maoricultuur in Nieuw-Zeeland, keramiek van Melis van der Sluis en verder een paar zeer bijzondere Kauri-tafels die door Jaap Tediek gemaakt zijn uit fossiel hout. Al deze kunstenaars reisden door Nieuw-Zeeland en deden er inspiratie op. In dorpshuis De Vriendschap was een historische tentoonstelling te zien gewijd aan Abel Tasman, de ontdekker van Nieuw-Zeeland met voorwerpen uit de tijd van de ontdekking van Nieuw-Zeeland. En van foto`s van Kats van vroeger en toen, en van emigranten.

In 2002 is het Nieuw-Zeelandhuis, samen met de kerk, overgedragen aan de Stichting Oude Zeeuwse Kerken.

In 2016 is het grondig gerenoveerd en aangepast aan de eisen van de tijd.